Reformation of Islamic Thought - 10

Nasr Abu Zayd with the assistance of Dr. Katajun Amirpur and Dr. Mohammad Nur Kholis Setiawan

Intellectuele hervormingen in de islam zijn volop gaande. Islamitisch hervormingsdenken kent bovendien een lange voorgeschiedenis. Generaties lang hebben denkers binnen de islam gepoogd hun godsdienst te bevrijden van een dogmatisch keurslijf. Vanaf eind 19e eeuw kwam dit denken in een stroomversnelling. In Reformation of Islamic Thought. A Critical Historical Analysis (WRR-Vekenningen nr. 10, 2006) onderzoekt de Egyptische geleerde Nasr Abu Zayd het liberale hervormingsdenken in de islam.

Vergroot afbeelding Cover V10 Reformation of islamic thought 250x375
Beeld: © WRR

Reis langs moslimdenkers

Zayd voert uiteenlopende denkers uit vele moslimlanden ten tonele die op islamitische gronden voorstander zijn van democratie en mensenrechten. Zijn overzicht laat onder andere zien dat de koran en de soenna op veel manieren kunnen worden gelezen en geïnterpreteerd. Met de opkomst van het islamitisch activisme is de strijd over de juiste interpretatie sterk geïntensiveerd.

Hervormers versus radicale stromingen

De door Zayd besproken denkers zijn veel minder bepalend voor het beeld van de islam in het Westen dan de radicale stromingen. Deze laatste stromingen keren zich soms zeer uitgesproken tegen in het Westen gekoesterde waarden als democratie en mensenrechten. De hervormers daarentegen zoeken toenadering tot die waarden. Hun denken ondergraaft de zo wijdverbreide opvatting dat de moslimwereld en het Westen twee onafhankelijke en strijdige wereldbeelden vertegenwoordigen.

Deze studie is geschreven in het kader van het WRR-rapport Dynamiek in islamitisch activisme. Aanknopingspunten voor democratisering en mensenrechten (rapport nr. 73, 2006).