Maatschappelijke scheidslijnen

Maatschappelijke scheidslijnen

In de Nederlandse samenleving vormden religieuze en sociaaleconomische (klasse)verschillen gedurende een groot deel van de twintigste eeuw de belangrijkste maatschappelijke scheidslijnen. Door secularisering, welvaartsgroei en ontzuiling hebben deze aan belang ingeboet. De afgelopen jaren zijn andere maatschappelijke tegenstellingen – bijvoorbeeld tussen hoger en lager opgeleiden of immigranten en gevestigden –  vaak genoemd als nieuwe scheidslijnen. Wat zijn binnen de huidige samenleving de belangrijkste maatschappelijke scheidslijnen? In hoeverre moeten we deze als problematisch of zorgelijk kwalificeren en wat kunnen we zo nodig hiertegen doen? Deze vragen staan centraal binnen het project 'Maatschappelijke scheidslijnen'. Om deze vragen te kunnen beantwoorden organiseert de WRR diverse bijeenkomsten en brengt de raad meerdere publicaties uit.

Weten is nog geen doen

In april 2017 is het rapport Weten is nog geen doen verschenen. In dit rapport staat centraal dat kennis en intelligentie alleen niet genoeg zijn voor redzaamheid. De overheid verwacht van burgers steeds vaker dat ze zelfredzaam zijn op het gebied van gezondheid, persoonlijke financiën en de arbeidsmarkt. Daarvoor is naast denkvermogen is ‘doenvermogen’ minstens zo belangrijk. De WRR vraagt met dit rapport aandacht voor het belang van niet-cognitieve vermogens, zoals een doel stellen, in actie komen, volhouden en om kunnen gaan met verleiding en tegenslag.

Theoretische reflectie

Begin 2017 is de verkenning Wat is er mis met maatschappelijke scheidslijnen? gepubliceerd. Wanneer mag men spreken van een scheidslijn en wat betekent het om een verschil aan te duiden als een maatschappelijke scheidslijn? Deze vragen staan binnen deze theoretische reflectie centraal.

Financiële zelfredzaamheid

Op 30 juni 2016 heeft de WRR de verkenning Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden uitgebracht. Hierbij verschenen de achtergrondstudies Verkenning van redzaamheid en Duurzame verbetering van gezond financieel gedrag: Droom of werkelijkheid?.

Vergroot afbeelding Cover Gescheiden werelden
Beeld: ©WRR/SCP

Tegenstellingen

In oktober 2014 is de verkenning Gescheiden werelden? Een verkenning van sociaal-culturele tegenstellingen in Nederland gepubliceerd over de vraag of er in Nederland sprake is van (nieuwe) sociaal-culturele scheidslijnen, en zo ja, hoe die er dan uitzien. Deze verkenning is een coproductie met het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).

Economische ongelijkheid

In het voorjaar van 2014 verscheen de publicatie Hoe ongelijk is Nederland? Een verkenning van de ontwikkeling en gevolgen van economische ongelijkheid. Deze verkenning is geïnspireerd door de WRR-Lecture ‘How much (in)equality can societies sustain?’.