Investeer in sociale infrastructuur bij adaptatie
Het vaker voorkomen van extreme weersomstandigheden vergt niet alleen fysieke bescherming maar ook maatschappelijke veerkracht. De impact van klimaatverandering wordt mede bepaald door menselijk gedrag in getroffen gebieden. Adaptatiebeleid dat rekening houdt met factoren als omgaan met onzekerheid, sociale cohesie en sociaaleconomische positie verbetert de klimaatbestendigheid, stelt de WRR in zijn nieuwste rapport Mens en klimaat. De kracht van sociale infrastructuur bij adaptatie.
Het advies wordt vandaag aan minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat aangeboden. Mensen krijgen door klimaatverandering vaker en indringender te maken met extreme weersomstandigheden. Denk aan hevige neerslag, extremere rivier-waterstanden, langdurige hitte en aanhoudende droogte, en zeespiegelstijging. Vooral mensen uit lagere inkomensgroepen of met een klein sociaal netwerk zijn daarvoor bijzonder kwetsbaar. Zij hebben in extreemweersituaties minder om op terug te vallen en herstellen langzamer.
Maatregelen zoals dijken en waterbuffers blijven de komende decennia van essentieel belang om ons land klimaatbestendig te maken en te houden. Dit is echter niet voldoende. Daarom moet de overheid bij klimaatadaptatie ook inzetten op sociale infrastructuur die mensen naar elkaar laat omkijken, hun onderlinge vertrouwen verhoogt en handelingsperspectief biedt. Denk aan bibliotheken, stations en recreatievoorzieningen. Dergelijke plekken vervullen functies die maatschappelijke veerkracht versterken. Zo kunnen ze dienst doen als kanalen voor betrouwbare informatievoorziening, als ontmoetingspunt waar mensen elkaar beter leren kennen, en als ‘klimaatshelters’ - hubs voor hulp en opvang bij calamiteiten.
Er zijn al goede aanzetten, zoals in Dordrecht, Rotterdam en Amsterdam. Daar wordt klimaatadaptatie meegenomen in stadsontwikkeling met oog voor sociale cohesie en weerbaarheid. Maar dit is nog lang geen gemeengoed. Samenwerking en kennisdeling tussen overheden op dit vlak zijn hiervoor essentieel. Nederland moet niet alleen fysiek goed beschermd zijn tegen een breed scala aan extreme weersomstandigheden, maar ook zijn voorbereid op de sociale gevolgen van klimaatverandering, die zich niet laten temmen door fysieke adaptatiemaatregelen.