Artificiële intelligentie en de rechten van de mens

Nieuwsbericht | 29-09-2021 | 10:54

De impact van Artificiële Intelligentie (AI) wordt onderschat als we het alleen maar hebben over regels die het gebruik ervan moeten ‘inkaderen’. Het zijn juist de werkprocessen van de democratische rechtsstaat zelf die zullen moeten worden herzien. AI moet worden gezien als een onderdeel van onze samenleving, met verbetering van de waardigheid en duurzaamheid ervan als blijvende morele en politieke opgave. Dat schrijft prof.mr. Ernst Hirsch Ballin, adviserend raadslid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in het Working Paper (WP) Mensenrechten als ijkpunten van artificiële intelligentie.

omslag WP mensenrechten als ijkpunten AI

Kaders, processen en ordeningen

In dit WP onderzoekt Hirsch Ballin hoe AI zich tot de humaniteit verhoudt (in de zin van eerbiediging van de menselijke waardigheid) van processen en ordeningen van het samenleven. En meer in het bijzonder van het beleid van nationale en transnationale instituties. In de professies waarin AI wordt toegepast, bijvoorbeeld marketing, geneeskunde en counterterrorisme, zijn nieuwe werkprocessen ontwikkeld. In het openbaar bestuur en het overheidsbeleid is dat niet anders. AI mag niet worden misbruikt, maar moet ten goede worden gebruikt. Daarvoor is vereist dat overheid, maatschappelijke organisaties en burgers met elkaar verbonden blijven in instituties en werkprocessen waarin AI wordt benut.

Reflectie noodzakelijk

Een diepgaande reflectie zal de weg moeten wijzen naar een inbedding van het gebruik van AI in relaties tussen mensen, die geordend worden door het recht. Dit is nodig, zowel om onheil te voorkomen als om de constitutionele verankering te optimaliseren. Die ordening moet voorkomen dat een voorsprong in expertise (en toegang daartoe) bij de overheid of bij belangengroepen ten koste gaat van mensen en groepen in een zwakkere, kwetsbaardere positie, met als resultaat (verdere) vervreemding van de democratie en grotere sociaaleconomische ongelijkheid.