Artificiële Intelligentie in historisch perspectief

Nederland moet zich niet laten leiden door angst als het gaat om het ontwikkelen en toepassen van Artificiële Intelligentie (AI). De angst om internationaal op achterstand te komen staan, blijkt historisch gezien onterecht. Daarom is een keuze maken tussen het behalen van technologische voorsprong of een moreel-maatschappelijk verantwoorde inzet niet noodzakelijk. Dit is de belangrijkste conclusie uit het Working Paper Artificiële intelligentie als een general purpose technology. Strategische belangen en verantwoorde inzet in historisch perspectief. Sjoerd Bakker en Pim Korsten (Freedomlab) onderzoeken hoe samenlevingen in het verleden omgingen met dit (schijnbare) dilemma rondom de opkomst van soortgelijke technologieën.

General Purpose Technology

Voor dit historisch vergelijkende onderzoek veronderstellen de auteurs dat AI een zogenaamde General Purpose Technology (GPT) is. Dat wil zeggen dat deze technologie ten grondslag ligt, en zal liggen, aan een groot aantal producten, processen en diensten in de volle breedte van de economie. Op basis van deze kwalificatie vergelijken zij AI met andere grote,  disruptieve, technologieën uit het verleden; de stoommachine, elektriciteit, de  verbrandingsmotor en informatietechnologie.

Elk van de vier technologieën is ontvangen met een mengeling van bewondering en afgrijzen. Enerzijds circuleerden er utopische beloften van vrijheid, welvaart en modernisering. Anderzijds leefde er, het angstbeelden dat de technologie de huidige maatschappij en manier van leven diepgrondig zou ontwrichten, bestaande ongelijkheid zou versterken en dat nieuwe partijen een ongebreidelde macht krijgen. Dit leidde steeds tot een maatschappelijk debat over de rol die technologie zou moeten spelen in de samenleving en hoe deze gereguleerd kon en moest worden.

Technologisch leiderschap

De ontwikkeling van AI vind wereldwijd plaats en bovendien bevindt veel kennis, en toepassingen, zich in het open-source domein (zowel binnen de wetenschap als in het bedrijfsleven). Daarnaast maakt de gelaagde structuur van deze technologie (bestaande uit combinaties van hardware, software en data) en de verschillende benaderingen het lastiger om een eenduidige technologische machtspositie op te bouwen. Echter, een belangrijk voorbehoud hierbij is wel dat de kwaliteit van een AI oplossing zo goed is als de data waarmee deze getraind is.

WRR-project Artificiële intelligentie

Het Working Paper Artificiële intelligentie als een general purpose technology  - Strategische belangen en verantwoorde inzet in historisch perspectief door Sjoerd Bakker en Pim Korsten (Freedomlab) is een achtergrondstudie voor het adviesproject ‘Artificiële Intelligentie’ van de WRR.