Beleid maken vanuit een realistisch perspectief op de burger
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) organiseerde samen met het Programma Rechtsbijstand van het ministerie van Justitie en Veiligheid twee expertsessies. Het doel was te komen tot praktische handvatten en inzichten. Hoe kunnen de verschillende onderdelen van de doenvermogentoets toegepast worden bij het ontwerpen van beleid en regelgeving?
In reactie op het rapport Weten is nog geen doen, heeft het kabinet besloten om bij het maken en uitvoeren van beleid en wetgeving voortaan beter aan te sluiten op het perspectief van de burger. Gaat het uit van realistische verwachtingen, is het ‘doenlijk’ voor burgers? Een mooi voornemen, maar hoe breng je dat in praktijk? De WRR heeft medio 2019 aangeboden om mee te denken bij een actueel dossier dat inspiratie kan bieden voor andere beleidsdossiers. Centraal staat de stelselontwikkeling rechtsbijstand van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Maar de bedoeling van deze sessies is te komen tot praktische handvatten en inzichten, die ook toepasbaar zijn op andere beleids- en wetgevingstrajecten.
Expertsessies
Op 21 november en op 9 december jl. kwamen vertegenwoordigers van verschillende organisaties samen in de Academiezaal aan de Vijverhof in Den Haag. Aantal tafel zaten o.a. medewerkers van uitvoeringsorganisaties, ministeries, onderzoeksbureaus, interdepartementale programma’s als ‘Mens centraal’ en de ‘IBO Toeslagen’ en organisaties als de Raad van State en de Nationale Ombudsman. De eerste expertsessie ging over de vraag hoe je relevante doelgroepen van beleid en regelgeving in kaart brengt. Hoe krijg je in beeld hoe deze doelgroepen ‘scoren’ op doenvermogen? Deze sessie leverde een aantal praktische tips voor beleidsmakers, wetgevingsjuristen en onderzoekers. Bijvoorbeeld, start met kwalitatief in plaats van kwantitatief onderzoek en betrek daarbij praktijkexperts en ervaringsdeskundigen. Zoek daarnaast naar aanknopingspunten bij relevante life-events.
De tweede sessie ging over de vraag hoe je na een doelgroepenanalyse de inhoudelijke vragen van de doenvermogentoets kunt beantwoorden. Hoe vertaal je de kennis naar beleid en regelgeving? Belangrijk inzicht uit deze sessie is dat er niet één moment is voor het uitvoeren van de toets. Het perspectief van de burger en het zo goed mogelijk aansluiten op het doenvermogen moeten gedurende het hele proces van beleidsvoorbereiding en wetgeving centraal staan. Begin 2020 zullen de inzichten uit beide sessies algemeen beschikbaar worden gemaakt, o.a. via de website van de WRR.