Het toekomstig demografisch dividend van Afrika bevorderen en benutten
De demografische toekomst van Afrika zal een bepalende rol spelen in de ontwikkeling van het continent en zijn positie in de wereldeconomie, aldus Jakkie Cilliers, auteur van het working paper Harnessing and advancing Africa’s future demographic dividend (Benutten en bevorderen van Afrika’s toekomstige demografische dividend), dat vandaag is gepubliceerd. Als jongste regio ter wereld heeft Afrika het potentieel om een aanzienlijke demografische dividend te verzilveren, met kansen voor economische groei, innovatie en voor mondiale arbeidsmarkten.
Terwijl de bevolking van Europa krimpt en vergrijst, staan veel Afrikaanse landen aan de vooravond van een fase van demografische dividend. In deze fase bestaat een groot deel van de bevolking uit mensen in de werkzame leeftijd, wat een historische kans biedt om de welvaart en het welzijn te vergroten. Het working paper onderzoekt onder welke voorwaarden dit dividend benut kan worden, en biedt beleidsopties voor zowel Afrikaanse landen als internationale partners om deze kans daadwerkelijk te realiseren.
Beleidskeuzes
De auteur analyseert welke beleidskeuzes de economisch en sociale baten van demografische veranderingen kunnen maximaliseren. Dat varieert van investeringen in onderwijs en gezondheidszorg, tot hervormingen van de arbeidsmarkt, aanjagen van internationale investeringen en zorgen voor goed bestuur. De demografische transformatie in Afrika vindt niet in isolatie plaats. Daarom komen ook de bredere implicaties voor Europa en Nederland komen aan bod. Het paper bespreekt hoe veranderende bevolkingspatronen in Afrika leiden tot verschuivingen in handels- en investeringsrelaties en migratietrends met geopolitieke en economische gevolgen, ook buiten Afrika.
Naar een demografisch perspectief op internationale samenwerking
Door inzicht te krijgen in deze verschuivingen kan Nederland zich beter positioneren voor een toekomstgerichte en wederzijds voordelige samenwerking met Afrikaanse landen, in lijn met mondiale ontwikkelingsdoelstellingen. Het paper pleit voor een demografisch perspectief op internationale en ontwikkelingssamenwerking: de behoeften van landen verschillen afhankelijk van hun fase in de demografische transitie. Door rekening te houden met deze variatie bij het aangaan van partnerschappen, kunnen effectievere beleidskeuzes worden gemaakt. Zo kunnen landen hun demografische window of opportunity optimaal benutten – en heeft tegelijk ook Nederland daar baat bij.
Institute for Security Studies Afrika
Cilliers is oprichter en voormalig directeur van het Institute for Security Studies (ISS). ISS Afrika is een onafhankelijke denktank die zich richt op stabiliteit, ontwikkeling en welvaart in Afrika, met kantoren in Kenia, Ethiopië, Zuid-Afrika en Senegal. Cilliers is momenteel voorzitter van de Raad van Toezicht van ISS en hoofd van het African Futures and Innovation-programma op het hoofdkantoor in Pretoria.
Achtergrondstudie voor een aankomend WRR-adviesrapport
Dit working paper is een achtergrondstudie bij het WRR-adviesproject Nederland in een krimpende en vergrijzende wereld. In het kader van dit project verschijnt eind 2025 een rapport over de gevolgen van mondiale demografische transities voor Nederland, en in het bijzonder voor de Nederlandse handels- en migratiepatronen. De achtergrondstudie die vandaag verschijnt is alleen in het Engels beschikbaar, en is te downloaden op de website van de WRR.
De serie ‘Working Papers’ omvat studies die in het kader van de werkzaamheden van de WRR tot stand zijn gekomen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud en de ingenomen standpunten berust bij de auteurs.